Խաղերգով, խաղով՝ Անգեղյաց հարսանիք
Պատասխանատու՝ Հյուսիսային դպրոց
Օր՝ մարտի 20
Ժամ՝ 15.15
Վայր՝ Մարմարյա սրահ
Մասնակիցներ՝ դասավանդողներ, սովորողներ, ծնողներ, հյուրեր, գործընկերներ, այլք
Ծրագրում՝
- Խաղերգեր, խաղեր,ասիկներ-1-3-րդ դասարաններ
- Տորք, Հայկանուշ՝ հարսանիք-4, 5-րդ դասարաններ՝ Ղ․ Աղայան
*********
Կրթահամալիրի հիմն՝ Անդաստան-Դանիել Վարուժան
Հյուսիսային կողմն աշխարհի
Առատություն թող ըլլա…
Ոսկի ծովուն մեջ ցորյանին
Հավետ լողա թող գերանդին.
Ու լայն ամբարն աղուններուն երբ բացվի՝
Բերկրությո՜ւն թող ըլլա:
*********
– Ի՞նչ եք անում:
– Մուկն ենք բռնում:
– Որ ի՞նչ անեք:
– Որ ուղարկենք:
– Ու՞ր ուղարկեք::
– Մկստան:
– Ի՞նչ եք անում:
– Ցուրտն ենք բռնում:
– Որ ի՞նչ անեք:
– Որ ուղարկենք:
– Ու՞ր ուղարկեք:
– Իր երկիրը՝ հյուսիս:
– Ի՞նչ եք անում:
– Ծուլությունն ենք բռնում:
– Որ ի՞նչ անեք:
– Որ ուղարկենք:
– Ու՞ր ուղարկեք:
– Օվկիանոսի հատակ:
– Ի՞նչ եք անում:
– Անկարգությունն ենք բռնում:
– Որ ի՞նչ անեք:
– Որ ուղարկենք:
– Ու՞ր ուղարկեք:
– Ձիուկների մոտ:
- Խաղերգ-Ձիուկ
Տրո՛փ, տրո՛փ, տրո՛փ,
Վազե՛, ձիո՛ւկ, հո՛պ,
Քարեն վեր,
Դարեն վեր,
Սիրուն ձիուկ,
Դեպի լեռ.
Տրո՛փ, տրո՛փ, տրո՛փ,
Հո՛պ, հո՛պ, հո՛պ:
Տրո՛փ, տրո՛փ, տրո՛փ,
Հո՛պ, հո՛պ, հո՛պ:
Թա՛փ, թա՛փ, թա՛փ,
Գետեն անցիր ափ,
Մի՛ վազեր,
Մի՛ կոտրեր,
Կարմիր ձիուկ,
Իմ ոտներ.
Թա՛փ, թա՛փ, թա՛փ,
Ա՛փ, ա՛փ, ա՛փ:
Թա՛փ, թա՛փ, թա՛փ,
Ա՛փ, ա՛փ, ա՛փ:
Պռո՛ւ, պռո՛ւ, պռո՛ւ,
Այժմ կեցիր դու,
Ու արի,
Կեր գարի,
Գիրո՛ւկ ձիուկ
Քաջարի.
Պռո՛ւ, պռո՛ւ, պռո՛ւ,
Դո՛ւ, դո՛ւ, դո՛ւ:
Պռո՛ւ, պռո՛ւ, պռո՛ւ,
Դո՛ւ, դո՛ւ, դո՛ւ:
Ճվիկներ
- Ճիվո՜ւ, ճիվո՜ւ, ճնճղիկ,
Թռավ, գնաց արվու եզրիկ,
Կերավ կտիկ, խմեց ջրիկ,
Թռա՜վ, մտավ Մարոյի ծոցիկ:
- Ճի՜վ – ճի՜վ ու ճի՜վ, ճըվճըվկան,
Թռավ, գնաց Հնդստան,
Կերավ կուտիկ, խմեց ջուրիկ,
Էկավ մտավ մամու ծոցիկ:
- Խաղերգ-Կոտ ու կես, Կիկլիկո
Կոտ ու կես կորեկ ունեմ ցանելու համար,
Ճնճղուկներ թռան եկա ուտելու համար,
Կռացա քար վեր առա զարկելու համար,
____Այ ճնճղուկիկ,
____Կարմիր տոտիկ,
____Սպիտակ փորիկ,
____Ուտեն կուտիկ,
____Խմեն ջրիկ,
____Առվի եզրիկ,
____Պստիկ-մստիկ,
Փախչեն երթան ման գալու համար:
Թռան գացին բերդի տանիս գանգտելու համար
Ղասաբներ ժողվան, էկան դեղմաշկի համար
Երեցներ ժողվան, էկան օրհնելու համար
____Այ ճնճղուկիկ,
____Կարմիր տոտիկ,
____Սպիտակ փորիկ,
____Ուտեն կուտիկ,
____Խմեն ջրիկ,
____Առվի եզրիկ,
____Պստիկ-մստիկ,
Փախչեն երթան ման գալու համար:
Կիկլիկո
Կիկի կիկի կիկլիկո,
Խորոզ տարան Կիկլիկո.
Վայ~…….
Ձորն ի վար ծնեբակ,
Նման արեգակ:
Տարան գցին ամբարը,
Վերին դրին մեծ քարը.
Վայ իմ խորոզ Կիկլիկո
Նախշուն խորոզ Կիկլիկո
Վայ~……..
Ձորն ի վեր ծնեբակ,
Նմանի արեգակ
Կատար ուներ արեգակ
Ձենը զնգուն քան զանգակ,
Վայ իմ խորոզ Կիկլիկո
Նախշուն խորոզ Կիկլիկո
Վայ~……..
Ձորն ի վեր ծնեբակ,
Նմանի արեգակ:
Խաղիկ
– Ջու, ջու, ջու, ջու, հավերիս կուտ տամ, հավերս ինձ ձու տան:
Ձուն տանեմ հովվին տամ, հովիվը ինձ գառ տա:
Գառը տանեմ Աստծուն տամ,
Աստված ինձ ախպեր տա:
- Խաղերգ-Դան, դանեդան
Դա՜ն, դա՜ն, դանեդա՜ն,
Ձի հավ մը կեր, կոլոտ էր,
Դա՜ն, դա՜ն, դանեդա՜ն,
Շիլա շապիկ հագին էր,
Դա՜ն, դա՜ն, դանեդա՜ն,
Փողցեփողոց ման կու գեր,
Դա՜ն, դա՜ն, դանեդա՜ն,
Ինչ որ գտներ՝ կուլ կու տեր,
Դա՜ն, դա՜ն, դանեդա՜ն:
Պուտուկ փլավ էփեցի,
Կոլոտ հավուն կերցուցի:
Դա՜ն, դա՜ն, դանեդա՜ն,
Դա՜ն, դա՜ն, դանեդա՜ն,
Դա՜ն, դա՜ն, դանեդա՜ն:
Խաղ
Իլիլիի, դիլիլիլի
Իլիլիլի, դիլիլիդ
Մկկոց——-
- Խաղերգեր-Իլիլի, դիլիլի, 5 էծ ունեմ
Հինգ էծ ունեմ ուլերով, իլիլի, դիլիլի,
Կաթ կկթեմ դույլերով, իլիլի, դիլիլի։
Սեր կչափեմ կալ չափով, իլիլի, դիլիլի,
Յուղ կհանեմ լվի տըկով, իլիլի, դիլիլի։
Հինգ էծ ունեմ
Հինգ էծ ունեմ ուլ էծերով իլիլի, դիլիլի,
Կաթ կկթեմ պղինձներով, իլիլի, դիլիլի։
Սեր կչափեմ կալի չափով, իլիլի, դիլիլի,
Յուղ կհանեմ լվի տըկով, իլիլի, դիլիլի։
Խաղ
1- Խնոցի,
– Հարեցի.
Թանը հանի` քամեցի,
Սրսուռ չորթան շինեցի,
Եղով ապուր եփեցի,
Պետոն ուզեց` տփեցի:
2-Խնոցի, խնոցի,
Գցեցի ու բռնեցի,
Տարա – բերի` զարկեցի,
Հրեցի, չխչփեցի,
Հարեցի, հա, հարեցի,
Դեղին կարագ հանեցի:
- – Խնոցի,
– Հարեցի.
Լըփը, ըփը, լըրընգա,
Դե տար, դե բեր, տըրընգա.
Թև տու, թև առ,
Զըրընգա:
- Խաղերգ-Խնոցի
Հարի՛, հարի՛, խնոցի՛,
Մեջդ բարի, խնոցի՛,
Ունկըդ բարակ, խնոցի՛,
Մեջըդ կարագ, խնոցի՛։
Փլավ կեփեմ եղ չկա
Փեսեն էկավ տեղ չկա
Հարի՛, հարի՛, խնոցի՛,
Բերքդ բարի, խնոցի՛:
Հաշվերգ՝
- Էկե, դուկե, տըմըզա,
Թալան չուկե պուպուզա,
Մախտե կոճակ, դան պոլոճակ,
Ճան, ճուկ:
- Ուկլ, դուկլ, չամա, չուկլ,
Հա՞վ, թե՞ կոճակ,սև պոլոճակ,
Սև հավի վիզ կտրեմ, թալեմ:
- Խաղերգ-Տիտոխիկ
Տիտոխիկ, տիտմարոխիկ,
Զուռնափչիկ, թուխմանուկիկ,
Եփե գաթա ու կուլուճա,
Եղը վրեն կպճպճա:
Ուտա իդա, խմա իդա,
Հելնա ինա
Վի՞ր տուն իջնա:
-Նուբարի տո՜ւն…
Էս Նուբար, էս կատու,
Էս մուկիկ, էս լորիկ,
Թռավ, գնաց,
Թը՜ռռ, թը՜ռռ, թը՜ռռ:
Խաղիկ
Կլոր պար, մեջը` ծառ,
Նստիմ հովը` կթեմ կովը,
Զմփիկ զարկեմ, ընկնիմ ծովը:
Զմփիկ , զմփիկ զարինա
Իգդա շուշան դարինա;
Զմփիկ , զմփիկ զարինա
Իգդա շուշան դարինա;
- Խաղերգ–Զըմփիկ
Զըմփիկ, զմփիկ զարին ա
Իգդա շուշան դարին ա:
Զըմփիկ, զմփիկ զարին ա
Իգդա շուշան դարին ա:
Մամեն գընաց բանջարի
Նանեն գնաց բանջարի
Բանջար չեղավ, խոտ եղավ,
Խոտի տակը ծիտ եղավ
Ծիտը թռավ գերանին
Կանաչ խոտը բերանին;
Զըմփիկ, զմփիկ զարին ա
Իգդա շուշան դարին ա:
Զըմփիկ, զմփիկ զարին ա
Իգդա շուշան դարին ա:
Խաղիկ
Ուրբաթ, շաբաթ, կիրակի,
Աղվեսն ելավ մարզանքի,
Ուստա փիսոն կրակեց,
Աղվեսի փորը տրաքեց:
- Խաղերգ-Աղվեսն եկավ
Աղվես էկավ լանջիկ-մանջիկ,
Ոտներ վազան, կարճիկ-կարճիկ:
Վա՜յ, իմ չալիկ, չալմալալիկ,
Խոր-խորոտիկ, չալմատոտիկ,
Տմբլաճակատ, տռճիկ-մռճիկ,
Փափլիկ ճտեր, վո՜ւյ, վո՜ւյ,
Ձի կերցուցի անուշ կուտիկ, վո՜ւյ, վո՜ւյ:
Աղվես գնաց մըտավ ջաղաց,
Թաթեր վերուց, մի բոլ խաղաց:
Վա՜յ, իմ չալիկ, չալմալալիկ,
Խոր-խորոտիկ, չալմատոտիկ,
Տմբլաճակատ, տռճիկ-մռճիկ,
Փափլիկ ճտեր, վո՜ւյ, վո՜ւյ,
Ձի կերցուցի անուշ կուտիկ, վո՜ւյ, վո՜ւյ:
Աղվեսն ասավ իմ տեղ նեղի
Հավու ճտեր փորու դեղի;
Վա՜յ, իմ չալիկ, չալմալալիկ,
Խոր-խորոտիկ, չալմատոտիկ,
Տմբլաճակատ, տռճիկ-մռճիկ,
Փափլիկ ճտեր, վո՜ւյ, վո՜ւյ,
Ձի կերցուցի անուշ կուտիկ, վո՜ւյ, վո՜ւյ:
Խաղ
Մամի , մամի խաղողը հասելա
Մամի մամի , խաղողը հասելա
Հասելա , հասմսելա
Շանը կտամ, գելին կտամ
Քեզ մի քոռ գիլա էլ չեմ տա;
Բա ոնց գանք որ տաս
Սոխ ու սխտոր ծեծելով:
- Խաղերգեր–Եկեք ծեծենք սոխ ու սխտոր
Եկեք ծեծենք սոխ ու սխտոր,
Ինչով ծեծենք,
Գլխով ծեծենք:
Գլխով, գլխով, գլխով ծեծենք: 2-անգամ
Եկեք ծեծենք սոխ ու սխտոր,
Ինչով ծեծենք,
Քթով ծեծենք:
Քթով, Քթով,Քթով ծեծենք: 2-անգամ
Եկեք ծեծենք սոխ ու սխտոր,
Ինչով ծեծենք
Ուսով ծեծենք:
Ուսով, ուսով, ուսով ծեծենք: 2-անգամ
Եկեք ծեծենք սոխ ու սխտոր,
Ինչով ծեծենք,
Ձեռքով ծեծենք:
Ձեռքով, ձեռքով, ձեռքով ծեծենք: 2-անգամ
Եկեք ծեծենք սոխ ու սխտոր,
Ինչով ծեծենք,
Ոտքով ծեծենք,
Ոտքով, ոտքով, ոտքով ծեծենք: 2-անգամ
Խաղ
Մամի , մամի խաղողը հասելա
Մամի մամի , խաղողը հասելա
Հասելա , հասմսելա
Շանը կտամ, գելին կտամ
Քեզ մի քոռ գիլա էլ չեմ տա;
Բա, ոնց գանք որ տաս
Հախչա, հուխչա երգելով;
- Խաղերգ-Հախչա հուխչա
-Հախչա, հուխչա,
-Հախչա, հուխչա.
-Աղջի՝
-Հարսի,
-Հարսը՝
-Թարսի,
-Մերը՝
-Մերսի,
-Հերը՝
-Հերսի,
-Քուրը՝
-Քուրսի,
-Պապը՝
-Թարսի,
-Թոռը՝
-Թոռի:
-Հախչա, հուխչա,
-Հախչա, հուխչա:
Մամին կասի` սխտոր ծեծեք:
– Չը՜խկ, չը՜խկ, չը՜խկ, չը՜խկ:
Մամին կասի` լվացք ենք արել, պարանը կարճ է:
– Քաշենք` երկարի, ջաղացն էլ մանի
- Խաղերգ-Ջաղացս մանի մանի
Ջաղացս մանի, մանի,
Չըխկ, չըխկ, հա չըխկչըխկա,
Ցորենը ալյուր անի,
Չըխկ, չըխկ, հա չըխկչըխկա:
Ջաղցի քարեր չըխկչըխկա,
Չըխկ, չըխկ, հա չըխկչըխկա,
Քունս անուշ կտանի,
Չըխկ, չըխկ, հա չըխկչըխկա:
Աղունը փոշի, փոշի,
Չըխկ, չըխկ, հա չըխկչըխկա,
Ալրատունը կհոսի,
Չըխկ, չըխկ, հա չըխկչըխկա:
Ախպեր ջան, խուրջինըդ բեր,
Չըխկ, չըխկ, հա չըխկչըխկա,
Ածենք լուսը ալուրի,
Չըխկ, չըխկ, հա չըխկչըխկա:
Խաղ․․․․
-Մամի, մամի կրակ կտաս
-Հելի վերի թարեքը
-Մամի մամի կրակ կտաս
-Հելի վերի թարեքը
-Մամի, մամի կրակ կտաս,
-Հաց, որ թխեմ, հո շուն չկա
-Չէ , չկա
-Հաֆ, հաֆ, հաֆ
Խաղերգեր-Տատիկ զալուր, Գունդ անեմ, Քուրիկ Զիզի
Տատիկ զալուր կմաղեր
Տատիկ զալուր կմաղեր, տատիկ զալուր կմաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր մազերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր թըշերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր ուսերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր թևերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր թաթերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր դոշերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր փեշերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր ոտքերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, տատիկ զալուր կմաղեր:
ԳՈՒՆԴ ԱՆԵՄ
Գունդ անեմ, գունդ անեմ, գունդ անեմ,
Տապ անեմ, ալուր ցանեմ, տապ անեմ, տապ անեմ,
Գունդ բացեմ, գունդ բացեմ, գունդ քցեմ, գունդ քցեմ,
Բատատին քցեմ, թոնրին խփեմ, հաց հանեմ, հաց հանեմ:
Գունդ անեմ, գունդ անեմ, գունդ անեմ:
Քուրիկ Զիզի
Քուրիկ Զիզի, կայնի խաղա, լե, լե, լե, աշե,
Քուրիկ Զիզի, նստի խաղա, լե, լե, լե, աշե,
Քուրիկ Զիզի, ալուր մաղի, լե, լե, լե, աշե,
Քուրիկ Զիզի, խմոր շաղի, լե, լե, լե, աշե,
Քուրիկ Զիզի, թոնիր վառի, լե, լե, լե, աշե:
Խաղ
Ժնջիլ, ժնջիլ, էստեղի խոտն ու՞ր ա:
– Կովն ա կերե:
– Ժնջիլ, ժնջիլ, բա կովն ու՞ր ա:
– Մորթեցին, կերան:
– Բա իմ փայ միսիկն ու՞ր ա:
– Դրեցին լուսամուտ:
– Ժնջիլ, ժնջիլ, բա միսիկն ու՞ր ա:
– Կատուն էկավ, տարավ, կերավ:
– Ժնջիլ, ժնջիլ, բա չկարեցա՞ր բռնես:
– Հը՛ ը: (Չէ՛:) – Դե, առ քու ձեռ, կորի
- Խաղերգեր՝ Իշու դնչիկ
Իշու դնչիկ, երկու փնջիկ,
Հոշ, տրանինա, նա-նա,
Մին Վարդենիկ, մին Սմբուլիկ,
Չոշ տրանինա, նա-նա:
Զ՚ էշ քաշեցին ի հրապարակ,
Հոշ, տրանինա, նա-նա,
Ժողովեցան շուրջ բոլորակ,
Չոշ, տրանինա, նա-նա:
Ժողովեցան շուրջ բոլորահ,
Հոշ, տրանինա, նա-նա,
Ետու նման ճոխ կարկանդակ,
Չոշ, տրանինա, նա-նա:
Ժողովեցան շուրջ բոլորակ,
Հոշ, տրանինա, նա-նա,
Մեծարեցին արքայանաաաալ,
Չոշ, տրանինա, նա-նա:
Ասիկ
Կլորիկ ու թմբլիկ եմ,
Պստլիկ ու ճստլիկ եմ,
Քիթս պուճուր – պուճուրիկ է,
Աչուկներս սևուլիկ են,
Կա՞ ինձ նման սիրունիկը:
Չկա, չկա, չկա:
Խաղերգ- Զնկլիկ օրոճ
Զնկլիկ, օրոճ եմ շարե,
Զնկլիկ, գոտիս եմ կարե,
Զնկլիկ, պատը ծագեցին,
Զնկլիկ, հարսին հանեցին:
Տարան, փող տանին, Զատկին կբերեն,
Տարան, փող տանին, Զատկին կբերեն:
Հարսին հանին քողերով,
Զնկլիկ, կարմիր սոլերով,
Զնկլիկ, նախշուն թաթերով,
Զնկլիկ, դեղին մոմերով:
Տարան, փող տանին, Զատկին կբերեն,
Տարան, փող տանին, Զատկին կբերեն:
Ասիկ
Ալ խնձորի իմ տղեն,
Շեկ շլորի իմ տղեն,
Կանաչ թզնի իմ տղեն,
Կարմիր նռնի իմ տղեն:
Խաղերգ-Այ ֆոռկա
Այ ֆոռկա, ֆոռկա, ֆոռկա,
Էսօր մեր տուն հարսնիս կա,
Այ ֆոռկա, ֆոռկա, ֆոռկա,
Էսօր մեր տուն հարսնիս կա:
Էսօր մեր տուն հարսնիս կա,
Կոլոտ փեսին բեղ չկա,
Էսօր մեր տուն հարսնիս կա,
Կոլոտ փեսին բեղ չկա:
Այ ֆոռկա, ֆոռկա, ֆոռկա,
Էսօր մեր տուն հարսնիս կա,
Այ ֆոռկա, ֆոռկա, ֆոռկա,
Էսօր մեր տուն հարսնիս կա:
Թավեն ծակ է, եղ չկա,
Փեսեն էկավ, տեղ չկա,
Թավեն ծակ է, եղ չկա,
Փեսեն էկավ, տեղ չկա:
Ասիկ
Պար էնենք, պար-պար էնենք
Աղջիկներուն խաբար էնենք,
Ղոչ գառը, մատաղ էնենք
Միսն ուտենք, ջուրը խմենք
Օսկորներ ՝ տնակ դնենք;
Տորք, Հայկանուշ պսակենք;
Տորք, Հայկանուշ՝ հարսանիք
Պար՝ Քերծի
*********
Շատ դարեր առաջ՝ հին Հայաստանում
Տորք-Անգեղ անվամբ մի մարդ էր կենում:
Տորքը չէր նման հասարակ մարդու,
Այլ մի աժդահա և շատ ահարկու.
Աչքերը կարծես մի-մի կապույտ ծով,
Ճաճանչավորված արևի լույսով,
Սև-սև ունքերը՝ մութ ամպի նման՝
Բարդ-բարդ կուտակված աչքերի վրան.
Քիթը կորընթարթ, իբրև մի բլուր,
Ատամներն ուրագ, եղունգները թուր.
Կուրծքը կասենաս մի լանջ է լեռան,
Մեջքը սարաժայռ, կռները գերան,
Մի խոսքով՝ մի դև և ոչ թէ հսկա,
Ոչ ոք տեսած չէր այնպես աժդահա:
Տգեղ էր դեմքը և այդքան դաժան,
Որ զարհուրում էր, ով նայում էր վրան.
Ահռելի էր նա և այնքան ուժեղ,
Որ հիսուն գոմեշ չունեին մեկտեղ:
Երգ-Մանդրիկ թփիկ
Մանդրիկ թփիկ ըռեհան,
Էլնինք սարերը սեյրան.
Հոպ-հոպ, նախըրչու տղա,
Քաշվի, նախըրչու տղա:
Էլնինք սարերը արոտ,
Հոպ-հոպ, նախըրչու տղա,
Տեսնենք՝ ում քուրն է խորոտ,
Հոպ-հոպ, նախըրչու տղա,
Քաշվի, նախըրչու տղա:
Օսկին ճակտիս շարել եմ,
Հոպ-հոպ, նախըրչու տղա,
Վարդ-մանուշակ ճարել եմ,
Հոպ-հոպ, նախըրչու տղա,
Քաշվի, նախըրչու տղա:
Մանդրիկ թփիկ ըռեհան,
Էլնինք սարերը սեյրան.
Հոպ-հոպ, նախըրչու տղա,
Քաշվի, նախըրչու տղա:
***
Նա դեռ պատանի ժայռեր էր ճեղքում,
Ճեղքում էր ձեռքով, ձեռքով էլ կոկում.
Ճեղքում, հղկում էր քարե տախտակներ:
Եղունգով փորում պես-պես նկարներ:
Նա մի հովիվ էր, հովիվ լեռնական,
Բայց ոչ հասարակ, այլ դյուցազնական,
Նա չէր շատակեր Շարայի նման.
Սիրում էր կաթը և մածուն ու թան.
Եվ չէր բարկացկոտ, այլ հեզ ու խոնարհ,
Բայց Տերն ազատեր, թէ որ բարկանար…
Երգ-Մուշանի
Մուշանի, հա՜յ, մուշանի:
Հանըրա, նինա, հանինա.
Մուշանի, հա՜յ, մուշանի,
Ջանըրա, նինա, հանինա:
1. Վերին թավլեն սալուկ էր,
Հանըրա, նինա, հանինա.
Խըմըր թային նալուկ էր,
Ջանըրա, նինա, հանինա:
2. Խըմըր թային հեծել եմ,
Հանըրա, նինա, հանինա.
Արազա մոտեցել եմ,
Ջանըրա, նինա, հանինա:
***
Մեկ անգամ գյուղում Տորքին զայրացրին,
«Անգե՜ղ, գե՜շ Անգեղ», հետքից գոչեցին.
Էլ չհամբերեց. Պոկեց մի մեծ ծառ,
Ավլեց նրանով ամբողջ գյուղն իսպառ.,
***
Ազգային խաղ՝ Աքլորակռիվ
***
Այսպես, երբ նրա բնությունն իմացան,
Էլ այնուհետև սրտին չդիպան,
Այլ մեծ հարգանքով պատվասիրեցին,
Պարերգ շինելով, գովաբանեցին.
Տղեք, աղջկեք՝ ձեռք ձեռքի տված
Ե՛վ պարում էին, և՛ գովում Տորքին:
Երգ՝ Խորոտ էր
Խորոտ էր, կոլոտ էր
Յայլի տղեն խորոտ էր,
Խորոտ էր, կոլոտ էր
Յայլի տղեն խորոտ էր,
Յայլի տղեն խորոտ էր
Յայլի տղեն խորոտ էր:
1.Ինչ խորոտ, ինչ սիրուն
Հազար երնեկ քու տիրուն:
Ինչ խորոտ, ինչ սիրուն
Հազար երնեկ քու տիրուն:
Յայլի տղեն խորոտ էր
Յայլի տղեն խորոտ էր:
2.Իմ յար դուռ կգներ
Գոտիկը նուռ կդներ
Իմ յար դուռ կգներ
Գոտիկը նուռ կդներ
Յայլի տղեն խորոտ էր
Յայլի տղեն խորոտ էր:
***
Անգութ չէր Տորքը և ոչ էլ անգետ,
Լավ որմնադիր էր և ճարտարապետ.
Ահագին վեմեր նա բերավ տաշեց,
Իր քանդած գյուղը նորմեկանց շինեց.
Եվ այնուհետև ուժն ահագին
Նա գործ էր դնում միշտ դեպի բարին:
Օրհնյալ բարերար Աստված
Կամքն օրհնյալ մեր արարողի
Զուգեցինք, հա թամամեցինք
Խաչն ի վրեն բազմեցուցինք:
***
Տորքի Անգեղի խոսքերը
-Մեկին տեսնում եմ այնտեղ երազում,
Որպես թէ մի խոր ձորում է կենում.
Ինձ նման անբախտ, ինձ նման մենակ,
Բայց ոչ ինձ նման տգեղ, այլանդակ.
Նա գեղեցիկ է և շատ գեղեցիկ,
Ինչպես նոր ծագած կարմիր արևիկ»:
– Նա ինձ երազում հաստատ խոսք տվավ,
Եվ խոստանալով մի պայման դրավ.
«Եթե գաս», ասաց, «կռվես ու հաղթես,
Դու ինձ կստանաս, կառնես կբերես»:
Երգ՝ Առնեմ էրթամ
Առնեմ երթամ իմ յարը,
Առնեմ երթամ էն սարը,
Առնեմ երթամ էն սարը,
Սեր անելով, իմ յարը:
2. Յար եմ գըտել նառի պես,
Ընկուզենի ծառի պես,
Ուր որ երթամ՝ կայնած է
Էն մեր սիրուն սարի պես:
3. Առնեմ երթամ իմ յարը,
Առնեմ երթամ էն սարը,
Առնեմ երթամ էն սարը,
Սեր անելով, իմ յարը:
***
ՀԱՅԿԱՆՈ՜ՒՇ և ՏՈ՜ՐՔ, – ի՜նչ նմանություն,
Բայց սերը չունի ոչինչ խտրություն.
Գեղեցկությունը արևի նման
Լուսավորում է խավար առարկան,
***
– Նրա անունն է Հայկանուշ Սիրուն».
Ինքը մի չքնաղ և չնաշխարհիկ,
Ոչ ոք ծնված չէ այնքան գեղեցիկ.
Նա աննման է , չափազանց սիրուն,
Դեռ չի լրացել տասնևութ գարուն:
Երգ-Հայկանուշ
Ելա սարը, սար տեսա,
Նըխշուն գուլպով յար տեսա,
Մարեի թխած լավաշի մեջ,
Մեղր ու կարագն էր անուշ:
Մարեի թխած լավաշի մեջ,
Մեղր ու կարագն էր անուշ:
Օ՝յ, օ՝յ Հայկանուշ
Օ՝յ, օ՝յ Հայկանուշ:
- Սարեն բըրթե ջուր կիգեր,
Աղբյուրի պաղ ջուրն անուշ,
Ես քեզի սիրեցի կուժն ուսին,
Աղբյուրի մոտ Հայկանուշ:
Ես քեզի սիրեցի կուժն ուսին,
Աղբյուրի մոտ Հայկանուշ:
Օ՝յ, օ՝յ Հայկանուշ,
Օ՝յ օ՝յ Հայկանուշ:
***
Ասում են՝ շուտով նրա մոտ կգա
Հեռու աշխարհից մի մարդ աժդահա.
Այսպես է երգել մի պանդուխտ գուսան.
Մեր Հայկանուշն էլ մնում է նրան:
Երգ-
Օ՝յ, օ՝յ Հայկանուշ,
Օ՝յ օ՝յ Հայկանուշ:
***
Տորքն ինչպես սոխակ երգում է պես-պես.
Իսկ Հայկանուշը լուռ է վարդի պես.
«Այո», «ոչ», «գուցե», երկդիմի խոսքով
Պատասխանում է անորոշ մտքով:
Խոհեմությունը՝ հատուկ իր սեռին՝
Իբրև մի սուր զենք՝ պահում է ձեռին.
***
Մեր թագվորն էր խաչ,
Խաչվառ խաչ ու մաչ,
Պըսակն էր կարմիր,
Արևն էր կանաչ։
Պըսակն էր կարմիր,
Արևն էր կանաչ։
Մեր թագվորն էր խաչ,
Խաչվառ խաչ ու մաչ
Ձիուկն էր հրեղեն
Թագվորն էր վրեն:
Ձիուկն էր հրեղեն
Թագվորն էր վրեն:
***
Լույսը չբացված՝ եկել են ահա.
Բերդի պատի տակ իրարից հեռու
Շնթռել են իբրև գազան ահարկու:
Չուներ ախոյան հավասար իրան.
Ուժ էր ցույց տալիս նա այնքան ահեղ,
Որ բոլոր հսկայք չունեին մեկտեղ.
Երգեր-Օրհնե Հիսուս
Օրհնե Հիսո՛ւս, օրհնե Քրիստո՛ս,
Օրհնե Հիսո՛ւս, օրհնե Քրիստո՛ս,
Թագվորահոր օրհնությունով,
Թագվորամոր օրհնությունով,
Հայրապետաց օրհնությունով,
Վարդապետաց օրհնությունով,
Քահանայաց օրհնությունով,
Օրհնե Հիսո՛ւս, օրհնե Քրիստո՛ս:
***
Հարսնիքն սկսվեց մի նոր խնդումով,
Նոր զվարճությամբ ու կերուխումով.
Արքայից եկած արծաթն ու ոսկին
Հորդ անձրևի պես տեղաց գլխներին…
Կանաչացավ ծառն ի խնկի,
Կանաչացավ ծառ ճյուղերով,
Մեր թագավոր խերով, մերով:
2. Կանաչացավ ծառն ի խնկին,
Կանաչացավ ծառ ճյուղերով,
Մեր թագավոր ախպերներով:
3. Կանաչացավ ծառն ի ծիրան,
Կանաչացավ ծառ ճյուղերով,
Մեր թագավոր յուր քուրերով:
4. Կանաչացավ ծառն ի նշին,
Կանաչացավ ծառ ճյուղերով,
Մեր թագավոր յուր քավորով:
Մեր թագավոր սուրբ քավորով;
***
ՀԱՅԿԱՆՈ՜ՒՇ և ՏՈ՜ՐՔ, – ի՜նչ նմանություն,
Բայց սերը չունի ոչինչ խտրություն.
Գեղեցկությունը արևի նման
Լուսավորում է խավար առարկան…
Հարսանեկան պար՝ Շավալի, Խոշ Բիլազիկ
Խորհրդատուներ՝
Քրիստինե Շահբազյան
Սյուզի Մարգարյան
Հասմիկ Մաթևոսյան 